بهترین مرجع مسجد قبا مشهد

مقبره مطهر امام رضا (ع) فارغ از شک و تردید تحت مسجد قبا مشهد عنوان یک کدام از شش گروه معماری – آرامگاهی جمهوری اسلامی ایران، گران بها جهانی. نظیر یک دایره‌‌المعارف هنر اسلامی تجربه اساتید معماری مدل‌های متفاوت ساختمانی را در بر دارااست. که در واقعیت در هر عصر تاریخی به رغم تحولات سیاسی، ‌تغییرات و تکامل بنیادی و فضایی در کالبد آن به وجود آمده میباشد. بعد از آن که پیکر مطهر حضرت رضا(ع) در کاخ حمید بن قحطبه طائی در زمین ها سناباد به خاک امانت شد، این جای آیتم دقت مسلمین قرار گرفت.

آنچه امروزه این منزلت معنوی را مزین نموده، فضاهای معماری، رواق‌ها، صحن‌‌های متبرکه و تاسیسات عام‌المنفعه علمی‌ـ‌ فرهنگی میباشد که از زمانه سامانیان تا بعد از ظهر حاضر آدرس مسجد قبا مشهد در آن ساخت‌و‌ساز گردیده و به شکوهش افزوده میباشد. درین بین جغرافیانویسان و مورخان بخش اعظمی از قرن ها متفاوت اسلامی ابنیه آن را ستوده‌اند.
بقاع مطهر امام رضا (ع) به نظر معماری و تزیینات یکی‌از جامع‌ترین و باشکوه‌ترین ابنیه دنیا اسلام به شمار می‌رود که خلال وجهه معنوی تروتمیز به بیشترین طرز‌‌های هنری، مثلا گونه های کاشیکاری، گچبری، اقلام سته خط در خوشنویسی، آیینه‌‌‌کاری، معرق چوب، منبت، حجاری، خاتم و… میباشد که سلسله‌‌وار فضاها، طرح‌ها و رنگ‌ها را به نقطه کانونی آن یعنی بقعهحرم مطهر امام رضا (ع) یا این که مضجع شریف آن امام همام لینک و پیوند می‌‌دهد. بعداز برد انقلاب اسلامی نیز با تاسیس و الحاق فضاهای فرهنگی – مذهبی و رفاهی به این موسسه، آستان متبرکه و بقاع مطهر امام رضا (ع) توسعه چشمگیری داشته میباشد.

مساحت بقعه مطهر امام رضا (ع)
ضریح ملکوتی امام رضا (ع)، یکی‌از باشکوه‌ترین رزرو مسجد قبا مشهد و دوست داستنی‌ترین جای ‌ها در سراسر جمهوری اسلامی ایران میباشد که دل عاشقان اکثری برای آن می‌تپد. مقبره رضوی تنها دربرگیرنده آرامگاه نورانی ثامن الحجج وجود ندارد. این شرکت‌ی مذهبی دربرگیرنده یک سری سازه و زیرمجموعه میباشد که تعداد و تنوع آنان این ضریح مطهر را تبدیل به تیم‌ای دنیا‌شمول نموده است؛ طوری که برای درک بها آن نباید صرفا از منظر معنویت به آن نگریست. آستان قدس رضوی با اعتنا به قیمت‌های تاریخی، هنری و معماری خویش که افزون بر قیمت‌های معنوی آن میباشد، در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ به‌تیتر یک تاثیر ملی با شماره‌ی ملی ۱۴۰ تصویب شد.

بعداز انقلاب اسلامی، مسئولان دقت ویژه‌ای به بقاع امام رضا (ع) کردند و آن را بسط‌ی بخش اعظمی بخشیدند. به‌جز دو صحن کهنه و تازه، باقی صحن‌های بقعه آقا علی ابن موسی الرضا (ع) بعد از انقلاب درست شده‌اند. بست‌های شرقی و غربی نیز بعد از با تاسیس صحن جامع رضوی به بست‌های دیگر مقبره اضافه شدند.

به صورت کلی، ۶۰ هزار و ۵۰۰ متر شماره تلفن مسجد قبا مشهد مربع از ۷۰ هزار متر مربع فضای سرپوشیده‌ی زیارتی این شرکت بعد از انقلاب اسلامی به آن افزوده شد‌ه‌است. به صورت کلی و با به حساب آوردن مساحت مجموع قسمت‌های زیارتی و غیرزیارتی، مساحت تک تک بقاع امام رضا (ع) بیشتراز یک میلیون متر مربع میباشد و ظرفیت ۷۰۰ هزار نفر را داراست.

کاخ چهل ردیف از بناهای تاریخی استان اصفهان در مسجد قبا مشهد کشور‌ایران میباشد و یکی‌از مثال‌ گلشن کاخ‌ های سلطنتی ارثیه از عصر صفوی در‌این شهر میباشد. سوالی که مدام پرسیده می گردد اینست که چهل ردیف یک‌سری ردیف داراست ؟!

این کاخ 20 ردیف داراست، ولی به خیال آدرس مسجد قبا مشهد و خاطر تصویر ستونها در آب به کاخ چهل ردیف آوازه یافته میباشد.

در واقع، این گلشن و کاخ نصیب کوچکی از گلشن کبیر دنیا‌ نما میباشد که فرمان روا عباس اولیه با تاسیس کوشکی در بین آن هسته اول کاخ چهل ردیف را ساخت.

این کاخ در بستر شهر و فی مابین بقیه گلشن‌ رزرو مسجد قبا مشهد ها صورت‌ گرفته و امكان دسترسی به آن از دیگر گلشن‌ ها میسر بود.

دسته‌ ای از این گلشن‌ ها كه در امتداد چهار گلشن صورت‌ گرفته بودند، یكی از مبنا‌ های اصفهان بعد از ظهر صفوی را شكل می‌دادند و نقش کاخ چهل‌ ردیف از این جنبه ممتاز میباشد؛ چون رینگ وصل این پایه و شماره تلفن مسجد قبا مشهد اساس دیگر شهری، یعنی گروه نقش‌ دنیا بوده میباشد.

امامزاده اسماعیل درطول فرصت مبتلا مسجد قبا مشهد تغییرات متعددی گردیده و تاحدودی تاثیر متروكه و ازبین رفته بود البته با این درحال حاضر درسال ۱۳۵۴ آغاز به مرمت اين تاثیر تاريخی،مذهبی گردیده واكنون ساختمان ونمای فعلی آن نوسازی گردیده ودر معرض ديد مردم قراردارد. امامزاده اسماعيل كه بنام حرم كمال الدين آوازه دارااست درجنوب مسجد جامع ميانه واقع گردیده و متصل به آن ميباشد ديوارهای این بناء باآجر تشکیل‌شده وگنبد و روپوش داردكه سطح فرنگی آن با كاشيهای فيروزه ای رنگ آدرس مسجد قبا مشهد پوشيده گردیده است.حجم داخلی بقاع نزدیک به ۳۰ مترمربع (۵/۵*۵/۵ )وارتفاع آن تاپای گنبد ۵/۴ متر میباشد.بلندی گنبد۶متر ميباشد.درديوار شمالی بقاع دری به مسجد جامع گشوده می‌گردد كه دربالای آن كتيبة سنگی موجودوعبات زير روي آن كنده شد‌ه‌است: الله،محمد،علی،هذه نوحه سيدالشهداءكمال الدين بن سيدمحمدبن امام جعفرصادق (ع)در تاريخ سنه ۹۲۳ ظهورشد.

بابا بزرگوار امامزاده نيز بنام امامزاده محمدشهرت دارا هستند كه در روستای كندوان جای دارد. این امامزاده با ساختمان كوچك گلی وبا يك نمای بی آلایش و با يك ضريح كوچك چوبی در روستای كندوان از عمر وسابقه زيادی شامل است.مناره بلندی در صحن بقاع با خشت بناشده كه ازنظر استحكام وزيبایی شایان توجه ميباشد. طول مناره ۱۳ متر رزرو مسجد قبا مشهد و محيط قاعده پائين آن ۱۱ متر و تاريخ ساختمان آن آزروی اشعاری كه روی سنگی نوشته ودر سازه نسب شد‌ه‌است بدست میاید.

این مناره دارنده دو كتيبه سنگی میباشد يكی در بالای دری كه از چندين خط مش پله ای كه در باطن مناره میباشد وشخص را به مرکز مناره ميرساند نصب گردیده‌است و كتيبةديگری كه نمای آن از درون حياط بقاع مشخص نيست وباید از سمت كوچه آنرا مشاهده كرد و درنوسازی ديوارهای حياط بقاع قسمتي از كتيبه در پشت آجرهای ديوار حياط قرار گرفته وتمامی كتيبه بوضوح قابل رويت نيست. این سازه یک سری سال قبلی به وسیله فرد خيّری بنام حاج حسن كريميان با مصالح سيمان و سنگ و موزائيك نوسازی گرديده میباشد.

امامزاده اسماعيل حالا دارنده حياط بسيار بزرگی میباشد كه دارنده چهار درب ورودی به حياط امامزاده میباشد درپشت بقاع امامزاده روی كاشيهایی قسمتی از يكی ازسوره‌های مباركه قرآن درج شده وروبروی يكی از درهای ورودی امامزاده نصب گردیده است.
آرامگاه امامزاده اسماعیل از جاذبه های مذهبی وسط ،در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهٔ تصویب ۸۷۱ به‌تیتر یک کدام از اثر ها ملی کشور‌ایران به تصویب رسیده میباشد.

امامزاده آقا سید علی نهبندان در شهرستان نهبندان، قسمت شوسف، دهستان عربخانه، روستای سید علی واقع گردیده‌است. آنچه اشخاص سالخورده به حافظه دارا‌هستند، بنای نخستین مزار منزل ای خرد با سقف گنبدی و درست شده از آجر بود، بعدها به انگیزه کوچکی منزل مزار آنرا تخریب کردند، دو‌مین بنای مزار بزرگتر از بنای اولین به همپا مسجدی خرد در کنار آن ساخته شد. در‌این مجال ورودی مزار از دو در قابلیت و امکان ‌پذیر بود؛ یکی‌از ورودی به درون مقبره و دیگری ورودی به مسجد. سومی مرحله تجدید بنا مزار در سال ۱۳۷۱ به وسیله اداره موقوفات و کارها خیریه آغاز و ساختمان فعلی به نحو مطلوبی ساخته شد، محوطه امامزاده مساحتی حدود ۵۰۰۰۰ متر مربع مساحت داراست. ساختمان کنونی مزار هشت ضلعی میباشد که ارتفاع اضلاع چهار جهت اساسی آن هریک ۱۵ متر و ارتفاع اضلاع جهات فرعی هر مورد ۳ متر و طول آن‌ها ۵ متر مساحتی حدود ۴۰۰ متر مربع داراست. این مزار دارنده دو صحن با تعداد متعددی رواق میباشد. درآمد مزار از نذورات نقدی و جنسی عموم تأمین می ‌خواهد شد که در کنار مرقد امامزاده سیدعلی صندوقی میباشد که عموم نذورات نقدی خویش را در آن می ریزند و ذیل حیث اوقاف صرف مخارج ضروری مزار می گردد.

مسجد جامع سمنان در راس شهر سمنان واقع شد‌ه‌است. این مسجد را مسجد قبا مشهد می اقتدار در زمره ی قدیمی ترین و قدیمیترین بناهای تاریخی و اسلامی شهر سمنان به شمار آورد که به حق یکی‌از کهن ترین مساجد جمهوری اسلامی ایران بعداز تاریخانه هست.

كتيبه ها
تزئينات آجري
تاریخچه مسجد جامع سمنان
با اعتنا به گمانه زنی ها و شماره تلفن مسجد قبا مشهد حفاری های سال ۱۳۵۴، این سود نتیجه ها شد‌ه‌است که مسجد جامع سمنان در قرن نخستین هجـری بـر روی خرابـه ي آتشکده ی ساسانی سازه شده البته در زمان مجال تعمیرات و تغییراتی در آن صـورت گرفتـه میباشد.

کاشی_مسجد

در حکومت عبدالله بن قدمت، ثروتمندان سمنان مسجد کنونی این شهر را ساختند البته این سازه دارنده چندان شکوهی خلا. بعد از آن بارها اشخاص متعددی بر بنای ابتدایی آدرس مسجد قبا مشهد اضافه کردند.

مانند گنبد باختری و شبستان شمالی را خواجه ابوسعید سمنانی و خواجه نظام‌الدین در زمانه سلطنت سنجر سلجوقی ساختند و شبستان جنوبی را روحانی رکن‌الدین علاءالدوله سمنانی در طی وزارت ارغون‌خان سازه نمود و زیرا فساد به وجود آمده بود، در حین فتحعلی فرمانروا، ذوالفقارخان به تجدید آن پرداخت. مسجد خاوری را خواجه کیقباد بن ملک شرف‌الدین رزرو مسجد قبا مشهد سمنانی ساخته و حیاط متصل به گنبد را خواجه عزالدین محمد بالیچه سمنانی وزیر میرزا شاهرخ سازه کرده میباشد.

مسجد جامع کرمان که به مسجد مظفری یا این مسجد قبا مشهد که مسجد جامع گسترده نیز آوازه داراست، در شهر کنونی کرمان واقع گردیده و دارنده عمر بالایی میباشد. این مسجد جزء مفاخر فرهنگ کشور‌ایران به حساب آورده می شود.

تاریخچه مسجد جامع کرمان
تشکیل داد این سازه در قرن هشتم در سال ۷۵۰ هجری قمری جاری ساختن پذیرفته و منسوب به امیر مبارزالدین محمد مظفری میبدی از پادشاهان آل مظفر میباشد. طبق شواهد این مساجد تاریخی کشور‌ایران در صدر، سوا شهر کرمان قرار داشته اما به‌تدریج با پیشرفت شهر در محدوده داخلی آن واقع شد‌ه‌است.مسجد جامع کرمان دارنده سه درب آدرس مسجد قبا مشهد در ضلع های شمالی و شرقی و غربی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد ۶۶ ٫ ۵ متر و پهنا آن ۴۹ متر و مساحت آن ۳۲۵۸۰۵ متر مربع میباشد.
مسجد جامع کرمان دارنده دو در ورودی میباشد.
پلان مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی میباشد و حیاط های شمالی و جنوبی رفیعتر تشکیل‌شده اند.
کاشی های به شغل رفته در حیاط جنوبی کاشی های هفت رنگ میباشد و بدور تا به دور آن را کتیبه ای به خط کوفی بنایی در باطن محوطه محراب مانند تراس پوشانیده میباشد.
در بخش غربی مسجد جامع کرمان ایوانی قراردارد که بنای اساسی آن وابسته به عصر آل مظفر میباشد اما در زمان های آتی الحاقات تعمیراتی در مسجد انجام یافته میباشد.
مثلا تعمیرات و الحاقاتی که در عصر صفوی (فرمان روا عباس دوم) انجام یافته، بخشی از بدنه محراب مسجد میباشد.

معماری مسجد جامع کرمان
مسجد جامع کرمان دارنده سه درب رزرو مسجد قبا مشهد در ضلع های شمالی و شرقی و غربی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد ۶۶ ٫ ۵ متر و پهنا آن ۴۹ متر و مساحت آن ۳۲۵۸۰۵ متر مربع میباشد.
مسجد جامع کرمان دارنده دو در ورودی میباشد.
پلان مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی میباشد و حیاط های شمالی و جنوبی رفیعتر تشکیل‌شده اند.
کاشی های به شغل رفته در حیاط جنوبی کاشی های هفت رنگ میباشد و بدور تا به دور آن را کتیبه ای به خط کوفی بنایی در باطن محوطه محراب مانند تراس پوشانیده میباشد.
در بخش غربی مسجد جامع کرمان ایوانی قراردارد که بنای اساسی آن وابسته به عصر آل مظفر میباشد اما در زمان های آتی الحاقات تعمیراتی در مسجد انجام یافته میباشد.
مثلا تعمیرات و الحاقاتی که در عصر صفوی (فرمان روا عباس دوم) انجام یافته، بخشی از بدنه محراب مسجد میباشد.
مسجد با نقشه چهار ایوانی دارنده سردری رفیع و باشکوه، حیاط، شبستان، مناره و صحنی بسیار قشنگ میباشد.
ساختمان مسجد برطبق اصول قرینه سازی دو شبستان گرانقدر تابستانی و زمستانی دارااست، تراس های شرقی و غربی شبستان مسجد را تشکیل میدهند.
در شالوده های متقاطع صحن بسیار گرانقدر آن چهار تراس وجود داراست که در پشت طاقنماهای صحن شبستان و نمازخانه تاسیس شده است.
سردر مدخل اساسی به هشتی گنبد داری منتهی میشود که به حیاط خرد شمالی رویکرد مییابد.
اهمیتی که از دید نقشه و طول به سر شماره تلفن مسجد قبا مشهد در ورودی داده گردیده از مثال های نخستین این روش ساختمان میباشد که در عصر صفویه سرایت پیدا کرد.
پشت محراب ضلع غربی مسجد جامع کرمان، مرقد شعر سرا بلند آواز اهل بیت ملابمان علی راجی کرمانی جای‌دارد که دیوان با ارزش اشعار وی به اسم حمله حیدری مثلا گروه های گرانبها آرامش پارسی میباشد.

مسجد جامع قزوین (یا این که مسجد جامع عتیق مسجد قبا مشهد سابق ترین مسجد جامع جمهوری اسلامی ایران میباشد)وبلاگمقالات آموزشیمسجد جامع قزوین (یا این که مسجد جامع عتیق قدیمی ترین مسجد جامع جمهوری اسلامی ایران میباشد)

مسجد جامع قزوین از مثال مساجد سابق کشور‌ایران میباشد که بنای آن بسیار بی آلایش و عاری از هر سیرتکامل تكلـف بوده و بنای دیوارهای آن با خشت و مسقف آدرس مسجد قبا مشهد به طاق آجری میباشد.

تاریخچه مسجد جامع قزوین
درباره اول مسجدی که در قزوین سازه گردیده‌است، هیچ عقیده ای وجـود نـدارد، چون بعد از گرویدن عموم قزوین به اسلام، معین وجود ندارد که آیا آن‌ها برای گزاردن نمـاز، عبادتگاهی ساختند و یا این که نماز را در محل آتشکده به مکان می آوردند؟ بنابر احادیث، اول مسجد در قزوین در طول خلافت رزرو مسجد قبا مشهد قدمت بن عبدالعزیز، خلیفه اموی، در محل مقصوره جامع بزرگ کنونی که آتشکده بود، سازه شد‌ه‌است.

کاشی_مسجد

مسجد جامع قزوین در سال ۱۱۰۶ شروع و در سال ۱۱۱۵بـه نقطه پايان رسید. مسجد در ایـن فرصت بنایی به جز شبستان گنبد نداشت. این مقاله از معماری نصیب هـای مجـاور و کتیبه هایی که در آنجا دیده میشود نیز معین میباشد. ابعاد در سال ۱۶۵۸ تا ۱۰۶۹ به فرمان فرمان روا عباس دوم، تراس شماره تلفن مسجد قبا مشهد بزرگی در نصیب شمالی شبستان خمارتاش احـداث شـد که مسجد را به صحن تراس مرتبط می سازد.

امامزاده علی‌اکبر گرمسار، یک کدام از مشهورترین امامزاده‌های مسجد قبا مشهد شهرستان گرمسار میباشد که در روستای امامزاده علی اکبر دهستان داورآباد از توابع قسمت آرادان در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار قراردارد. بنابر آنچه که نوش‌آذر اسدی در کتابش در زمینه ی این سازه نوشته میباشد، این سازه بسیار کهن بوده و به روایتی بنای بقاع مرتبط با عصر صفویه است. بقاع طاق مرتفع محکمی داراست و درون طاق و روی گنبد سپید میباشد. مقبره امامزاده علی‌اکبر محوطه‌ای داراست که طاق‌هایی از آجر و گل در نزدیکی آن سازه نموده‌اند. بقاع و ضریح آرامگاه با نمای آجری تشکیل شده و فاقد هرگونه تزیینات کاشی هست.

معماری سازه
گنبد آن دارنده دو پوشش بوده و به مدل آدرس مسجد قبا مشهد معماری سنتی و به صورت شش ضلعی بخش تحتانی و نصیب فوقانی استوانه‌ای نوسازی شد‌ه‌است. بقعه آن دارنده بعد ها ۸×۹ متر و دیوار درون آن از زمین با طول ۵۰ سانتی‌متر سنگ‌کاری گردیده و سایر تا پایین گنبد سفیدکاری است. در میانه بقاع بارگاه چوبی مشبک به ارتفاع ۲/۶۰ و پهنا ۲/۲۰ بر روی قبر گچی وجود داراست. قبر فاقد هرگونه سنگ و کتیبه بوده و دارنده ابعادی به ارتفاع ۲/۳۰ و پهنا و طول ۱/۲۰ متر هست.

در میانه تراس آرامگاه دو ردیف آهنی رزرو مسجد قبا مشهد عمل گذارده گردیده است. در اواسط آن درِ بزرگی وجود داراست که محوطه را به صحن امامزاده رابطه میدهد که در ورودیِ آن هشتی جالبی مشهود است که مرتبط با زمان قاجاریه میباشد. در سمت راست هشتی یک مسجد وجود دارااست و در کنار آن یک پله میباشد که به پشت بام مسجد متصل می گردد. کف هشتی با قلوه سنگ مفروش گردیده است.

با وجود عمر و عدم نگهداری، این سازه همچنان پابرجاست و نوشته‌های آن را تا اندازه‌ای با سهولت می‌قدرت خواند. از متن نوشته‌ها اینگونه برمی‌آید که سازه در حین سلطان طهماسب صفوی تاسیس شده است.

روش دسترسی به امامزاده علی‌اکبر
نشانی :استان سمنان، گرمسار، قسمت شماره تلفن مسجد قبا مشهد آرادان، شهر رادان، دهستان یاتری

براساس حفاری های جاری ساختن گرفته، دیرین شماره تلفن مسجد قبا مشهد ترین عنصر معماری در بقایای مسجد جامع اردستان ، نصیب هایی از دیوار خشتی میباشد که احتمالاً وابسته به بنایی از اواخر عصر ساسانی یا این که اوایل معماری اسلامی میباشد. تحقیق های انجام شده روی فرآیند تشکیل داد مسجد و گذر از نقشه آل بویه به نقشه زمانه سلجوقی و بعداز آن ، علامت از این داراست که معماران سلجوقی خویش را مکلف به رعایت شرایطی نانوشته می دانسته اند.

به این شکل که در توسعه مسجد جامع آدرس مسجد قبا مشهد اردستان از به عبارتی مبنا و محدوده جرزهای آل بویه به کارگیری کرده و با این فعالیت، از به هم ریختن نماهای داخلی پرهیز کرده اند.

همینطور با دقت به پیگردیهای مرحوم شیرازی و کشفیات وی درباره سه حیاط شمالی، شرقی و غربی می قدرت سود گرفت؛ اگرچه این سه تراس در یک مجال سازه نشده اند، هر سه مرتبط با زمان صفوی شماره تلفن مسجد قبا مشهد می‌باشند و ساختار اساسی بنای آن‌ها در بالا کوشکی بوده میباشد.

مسجد جامع‌ اردستان‌ با شمارۀ ۲۸۴ در ستون‌ اثر ها ملی‌ به‌ تصویب‌ رسیده‌ میباشد‌و از سالهای‌ استارت دهۀ ۱۳۴۰ش تاكنون‌ تحت پوشش‌ انجمن‌ اثرها ملی‌، سازمان‌ ملی‌ امان‌ اثر ها باستانی‌ و رزرو مسجد قبا مشهد سازمان‌ ارثیه‌ فرهنگی‌ كشور پیوسته‌ موردبررسی‌ و نوسازی‌ قرار گرفته‌ میباشد.‌

مسجد ملک کرمان پیشینه ای حدود یک هزار سال مسجد قبا مشهد دارااست و اولی مسجد جامع شهر کرمان و از مساجد زیبای جمهوری اسلامی ایران میباشد که تا زمانه آل مظفـرو احـداث “مسجد جامع مظفـری”، بـه عـنـوان هسته ی مرکزی اجتماعات کرمان شناخته شـده بـود در قبلی های بدور جز جامعه ها شهر بوده و تزیینات متفاوتی از عصر های گوناگون تاریخی را در خویش مکان داده میباشد.

تاریخچه مسجد ملک (مسجد امام کرمان)
مسجد ملک کرمان، مطرح ترین و کهن ترین مسجد کرمان اسـت کـه احـداث آن در عهـد ملک تورانشاه از حکام سلاجقه کرمان در سالهای ۴۷۷ الی ۴۹۰ هجری صـورت گرفته آدرس مسجد قبا مشهد میباشد

معماری مسجد ملک (مسجد امام کرمان)
این مسجد از دید مساحت و مدل ساختمان ، دارنده ۱۱۰ متر طـول و ۸۰ متـر پهنا میباشد.
والا ترین ایـوان آن در ضلع غربی و سایر در شمال و جنـوب و شـرق مسجـد قـرار دارااست.
ساختمان بلند سلجوقی آجری نیز در همیـن مـحـدوده واقع شد‌ه‌است که در ضلع شمال شرقی مسجد ملک کرمان قرار گرفته میباشد.
در دیگر ضلع های مسجد نیز رزرو مسجد قبا مشهد شبستان هایی وجود دارااست که دارای اسم و رسم ترین آن شبستان امام حسن (ع) واقع میباشد.
در ضلع غربی، سه درب ورودی وجود دارااست.
سردر جنوب غربی آن اولی ورودی مسجد امام کرمان بوده میباشد و بعد ها با دخل و تصرفاتی که در ادوار متعدد در بنای مسجد انجام یافته و به خصوص با تاسیس خیابان مسجدملک درهای شمالی و شرقی نیز گشوده شد‌ه‌است.
در پیشین قناتی به اسم مستوره (منسوب به دختر شماره تلفن مسجد قبا مشهد ملک توران فرمان روا یکم) وجود داشته که آب قنات از طـريـق فـواره ای به صحن مسجد ملک کرمان منتقل می شد‌ه‌است.

6. «مسجد»، جهت قبله برای عبادت همه مسلمان ها مسجد قبا مشهد عالَم می‌شود، در یک مجال «مسجد الاقصی» و در وقتی «مسجد الحرام»: (فَلَنُوَلِّینَّکَ قِبْلَهً تَرْضَـهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَه) (8) ؛ فعلا تورا به سوی قبلهای که از آن خشنود باشی، گشوده میگردانیم، پس روی خویش را به سوی الحرام کن، و هر جا باشید روی خویش را به سوی آن بگردانید.
7. دو فرستاده الهی مسئول عصمت منزل پروردگار می‌شوند: و ما به ابراهیم و اسماعیل دستور کردیم که: منزل من‌را برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، منزه و آدرس مسجد قبا مشهد پاکیزه کنید.
و این آیه نشان عظمت و شرافت «مسجد» به خصوص الحرام میباشد که خادمان آن از وارستهترین اشخاص مجال خویش، انتخاب می‌شوند؛ کما این که خدمتگزاری در مسجد الحرام یکی‌از افتخارات اساسی عرب جاهلی (9) بوده میباشد .
8. به جهت قداست و اهمیتی که اسلام به مسجد می دهد، قرآن می فرماید: (یـبَنِیءَادَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِد) (10)؛ ای فرزندان بشر! زینت خویش را هنگام رفتن به مسجد، با خویش بردارید. که از این آیه، بایستگی نظافت و بهداشت و زینت کردن هنگام رفتن به مسجد، به کارگیری می‌شود.
9. در بلندی و عظمت و جایگاه مساجد همین بس که پروردگار میفرماید: (فِی بُیوت أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ…) (11)؛ [این لامپ پرفروغ الهی] در خانههایی قراردارد که آفریدگار اجازه فرموده دیوارهای آن را بالا ببرند [تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در جانبداری باشد]؛ خانههایی که اسم پروردگار در آن‌ها برده می‌گردد. با تمرکز به این که خواسته رزرو مسجد قبا مشهد از «بیوت» هر کانونی میباشد که به امر آفریدگار برپا شده است، و اسم آفریدگار در آن برده می‌شود و هر صبح و شام مردانی با ایمان در آن خانهها درگیر بیان خدایند. به تعبیر و تفسیر مرحوم علامه طباطبایی، «از مصادیق یقینی این «بیوت» مساجد هست» که به اجازه خداوند جایگاه و عظمت بلندی یافتهاند(12). و این همگی، فقط بخشی از آیاتی بود که مداقه «مسجد» را میتوان از آن بهره برد، البته در احادیث، که دریایی از کلمات نورانی امامان می باشد، وادی دیگری میباشد که مجال آن وجود ندارد (13).
———————————————————————-
1. حج، آیه40.
2. شیخ صدوق، أمالی صدوق، ص293، ح8؛ به عبارتی، تعبیروتفسیر المیزان، ج20، ص49.
3. بقره، آیه114.
4. به عبارتی، تعبیروتفسیر مثال، ج1، ص411.
5. توبه، آیه17.
6. ر.ک: به عبارتی، ج7، ص314.
7. اسراء، آیه1.
8. بقره، آیه144.
9. ر.ک: توبه، آیه19.
10. اعراف، آیه31.
11. نور، آیه36.
12. تعبیر و تفسیر المیزان، ج15، ص126؛ ر.ک: تفسیر مثال، ج14، ص481.
13. ر.ک: محمدی ری شهری، معیار الحکمه، ترجمه شماره تلفن مسجد قبا مشهد حمید رضا شیخی، ج5، ص2390؛ خسرو تقدسینیا، مسجد در آینه قرآن و احادیث.